Saliha KIZILKAYA
On bir ayın sultanı ramazanı, dünyanın dört bir köşesinde farklı renklerle ama hep coşku ve heyecan ile karşılıyor, kutluyoruz. Rahmet ayı geldiği vakit, bizler de dünyanın dört yanındaki bu coşkuya ortak oluyoruz. Bizler, Türkiye’de üç aylarda tutmaya başladığımız nafile oruçlar, ramazanda okunacak mukabelenin organizasyonu, çarşı pazardan yapılan iftariyelik alışverişler ve evlerimizdeki hummalı temizlik ile ramazana hazırlanırız. Ramazan günlerini uykulu ama keyifli sahurlar ile başlatıp sabah namazı sonrası kısacık uykunun tadına vararak öğle öncesini mukabele ve öğle sonrasını iftar hazırlığı ile geçiririz. Tatlı bir heyecan ile ailece ve dahi misafirlerimizle iftarlarımızı ettikten sonra teravih için camiinin yolunu tutarız. Acaba diğer memleketlerdeki din kardeşlerimiz, bizimle bu heyecanı ne şekilde paylaşıyorlar ve dünyanın ramazan resmini hangi renklerle tuvale yansıtıyorlar? 
Çin’de Ramazan
Çin’de Müslümanlar için ramazan, geleneksel olarak kardeşlik, dayanışma ve sadaka zamanı. Otuz dört bin mescitle donanmış ülkelerinde Çinli Müslümanlar, ramazan süresince beş vakit namazı camide kılmakta titizlik gösteriyorlar. Kimi yerlerde Müslüman olmayan iş arkadaşları, ramazan ayı boyunca oruçlu olan Müslümanların üzerlerindeki sorumlulukları hafifletme hassasiyetini gösteriyor. Dokuz yüzden fazla Müslüman lokantası ve marketi bulunan Bejin’de Müslümanlar, büyük bir zevkle ve rahatlıkla ramazan alışverişini yaparken fakirleri de koruyup gözetmeyi ihmal etmiyorlar.
Mısır’da Ramazan
Ramazanı büyük bir canlılık ile karşılayan Mısırlılar, bu mübarek günlerde, sadece evlerinde zengin yemek kültürlerinin ramazana has çeşitlerini hazırlamakla kalmayıp sokakları da bir panayır ortamına çeviriyorlar. Artık iftarlar, eskisi gibi Kahire’nin dört bir yanından duyulabilen top sesleriyle açılmıyor ve sahura “mesaharaty”nin çaldığı davulla uyanılmıyor. Ancak hâlâ çocuklar, iftardan sonra ramazana mahsus oyuncakları fanus (kenarları renkli camlarla süslü kandil) ile sokaklarda oynamaya ve “wahawy ya wahawy…” diyerek şarkı söylemeye devam ediyorlar.
Bazı aileler akşamlarını, ellerinde geleneksel içecekleri kamer al-din (bir çeşit kayısı suyu) ile ramazana has televizyon programlarını izleyerek geçirirken kimileri de mesai saatlerinin ramazana uyarlanmasından istifade ederek zamanının büyük çoğunluğunu mescitlerde ibadet ile geçiriyor ve ramazan süresince en azından bir hatim okumaya özen gösteriyor. Bu mübarek ayda Hıristiyan Mısır sakinlerinin ise ramazan ayı boyunca oruçlu Müslüman komşularına saygı göstererek aşikâre yemek yememeleri, şehrin en güzel tonu olarak tuvalde yerini alıyor.
İspanya’da Ramazan
İspanya’nın, -nüfus çoğunluğunu Faslı göçmenlerin oluşturduğu- güney şehirlerinde yoldan geçen herhangi biri, restoranlardan gelen ramazan yemeklerinin kokusu ile mübarek ayın geldiğini söyleyebilir. Oruçlu Müslüman müşterilerini ağırlamaya hazır restoran sahiplerinin çoğu sizi, orucunuzu dükkânlarında açmanız veya sahurunuzu orada yemeniz için ısrarla içeriye davet edeceklerdir. Ramazan pastaları, dini kasetler ve başı örtülü hanımlar Endülüs’ün izlerini hâlâ taptaze taşıyan Granada’da ramazan ayının doğal manzarasını teşkil eder. Bununla birlikte kuzeyde Barselona ve Madrid gibi şehirlerde Müslümanlar, daha ziyade mescitlerde diğer Müslüman kardeşleriyle birlikte iftar açarak, iftar sonrası düzenlenen aktivitelere katılarak ve teravih için bir araya gelerek ramazan coşkusunu paylaşıyorlar. 1992’de alınan bir kararla “İspanya’daki Müslüman toplum üyelerinin Cuma namazı vaktinde işlerine ara verebilmeleri ve ramazan süresince işlerine günbatımından bir saat önce son verebilmeleri”nin kendilerine kazandırdığı rahatlık ile Müslümanlar, ramazanı bir buluşma, kaynaşma fırsatı olarak değerlendiriyorlar.
Şili’de Ramazan
Şili’de az sayıda Müslüman olması, toplumun İslâmî ritüellere aşina olmalarını pek mümkün kılmasa da ramazan günlerinde mesailerine ara verip öğle yemeğine giden diğer din mensupları, Müslüman iş arkadaşlarının oruçlu olmalarına duydukları hayranlığı gizleyemiyorlar. Birçok patron, öğle tatilinde çalıştıkları için Müslüman çalışanlarının iftar vaktinde evlerine gitmelerine izin veriyor. İftarlarını mescitlerde birlikte açan Şilili Müslümanlar iftar sonrasında da orada kalarak çocuklarının -gündelik hayatta pek soluyamadığı- manevi atmosfer içerisinde daha fazla vakit geçirmelerini sağlıyorlar. Bir festival havasında geçen ramazan akşamlarında çocuklar, ağızlarında tadına doyamadıkları şekerleri ve ellerinde yeni oyuncakları ile mescitte diğer Müslüman çocuklarla bir arada olmanın tadını çıkarıyorlar. Mote con huesillo’yu (içerisinde kuru kayısı parçaları olan bir meyve suyu) hiç eksik etmedikleri iftar sofralarında Şili yemeklerinin yanı sıra kendi asli yörelerinin mutfağına da yer veriyorlar.
New York’ta Ramazan
Amerika’nın New York şehrinde ramazan, çeşitli etnik kökenli Müslümanların iftar sofralarında bir araya gelip kaynaştığı, birbirine ikramın tadına vardığı bir ay. Yoğun bireysellikle donanmış hayat akışının yönünü, bu mübarek ayda değiştirmek isteyen New Yorklu Müslümanların camide buluşma vakitleri teravihle değil iftarla başlıyor. İftar vermek isteyen Müslümanlar, camilerin iftarlarına maddi katkılar sağlayarak tanıdıkları ve tanımadıkları Müslümanları ağırlamış oluyorlar. Sadece beş vakit namazın eda edildiği bir mekân olma vasfı ile sınırlı kalmayıp Müslüman bireylerin eğitimine, New York toplumuna İslâm’ın tanıtılmasına ve yardımlaşmaya yer veren camiiler, ramazanı, bu canlılığı zirve noktaya taşıyacak bir fırsat olarak değerlendiriyorlar. Günlük hayatın içerisinde ramazan olduğu pek anlaşılmasa da birçok kurum, bu ayın varlığını dikkate alıyor. Mesela New York Belediyesi her sene ramazanda halka açık iftar düzenlerken, geçtiğimiz senelerde New York’un en yüksek binalarından Empire State binasının tepesinde yanan ışıklar, ramazan bayramı münasebetiyle yeşile çevrildi.
Dünyanın neresinde olursak olalım şüphesiz ramazan müstesna bir ay olma özelliğini tüm renkleriyle yansıtıyor ve bizi eşsiz manevi atmosferinin içine alıyor. Yeter ki bizler o manevi havayı teneffüs etmeye ve layıkıyla bu mübarek ayın gereklerini yerine getirmeye niyet edelim.
Add new comment