Yeni yorum ekle

عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ  رَضِىَ اللهُ عَنْهُ  أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: فَوَالَّذِى نَفْسِى بِيَدِهِ لاَ يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ

Ebû Hüreyre radıyallahu anh, Nebî sallallahu aleyhi ve sellem‘in şöyle buyurduğunu haber vermiştir:

“Canım, kudret elinde olan Allah’a and olsun ki hiç biriniz, beni anne-ba­basından ve çocuğundan daha çok sevmedikçe tam iman etmiş olmaz!”[1]

Sevgi, her çeşit ilgi ve bağlılığın kaynağıdır. Sevgiye dayanmayan hiç bir dostluktan söz etmek mümkün değildir. Başka duygu ve düşün­celere müstenid dostluklar, dostluk değil, sadece dostluk gösterisidir. Bu sebeple de kesinlikle kısa ömürlüdür. İnsanın en çok sevdiği kendi öz nefsi, anne-babası ve çocuklarıdır. Toplumda en yaygın şekilde gözüken ise ebeveyn ve çocuk sevgisidir. Hadisimiz, bu sevgi çemberinin Hz. Peygamber lehine aşılması gerektiğini ya da başka bir deyişle, sevgiye yeni bir boyut kazandırılması lüzumunu hatırlatmaktadır. Yani mü’min, Hz. Peygamber’i, en çok sevdiklerinden daha fazla sevecektir. Zaten ha­disin bir başka rivâyetinde de“bütün insanlardan” kaydı bulunmakta, peygamber sevgisinin rakipsiz olması gereği vurgulanmaktadır.

Hadisimiz, Hz. Peygamber ile ümmeti arasındaki mesafesiz sevgi irtibatını en özlü şekilde belirlemektedir. Şu olay bu noktadan daha dikkat çekicidir. Bir gün Hz. Ömer, “Öz nefsim hariç, seni her şeyden fazla seviyorum ya Rasûlullah!” diye gönlünü Hz. Peygamber’e açtı. Efendimiz, istisnaya razı değildi;“Öz nefsinden de çok sevmelisin, Ömer!”buyurdu. Hz. Ömer tered­dütsüz cevap verdi: “Canımdan da çok seviyorum.”Efendimiz “İşte şimdi oldu Ömer!” buyurdu.[2] Böylece, ümmetin Peygamber’e karşı “candan içre” bir sevgi duyması, peygamber sevgisinde, ne öz nefsini ne de sev­diklerinden herhangi birini istisna etmemesi gerektiğini duyurdu. “Pey­gamber, mü’minlere öz canlarından ileridir.”[3] âyeti de bu gerçeği daha önce­den tespit ve ilân etmişti. Çünkü Hz. Peygamber,“âlemlere rahmet olarak gönderilmiş” olmasının yanında,“mü’minlere düşkün, şefkatli ve merhametli, mü’minlerin sıkıntıya düşmesi kendisine çok ağır gelen”[4] bir peygamberdi. Gördüğü tüm karşı koymalara rağmen, bir babanın çocuklarına göster­diği müsamahayı çok çok aşarak mü’minlerin dünya ve âhiret saadetleri için onlara lazım olacak her şeyi vermiş, göstermiş, öğretmişti. Bu, Hz. Peygamber’in, kendisini, mü’minlere öz nefislerinden daha ileri tuttu­ğunu gösteriyordu. Mü’minler de onu, kendilerine kendilerinden daha yakın, daha dost bilmelidir. Çünkü “Nefis, kötülükleri emrederdi”. Ama Hz. Peygamber mü’minlere asla kötülük emretmez, daima onların iyilik ve mutlulukları için gerekli olan yolları gösterirdi. O halde mü’minler onu her şeyden fazla sevmeli, onun emrini her şeyin üstünde tutmalı ve izini izlemeli bu konuda ona hiç bir kimseyi denk bilmemeliydi. Bu, ona üm­met olmanın ilk gereğiydi.

Sevenin sevdiği ile beraber olmak isteyeceği, her zaman sevgilinin hatırını gözeteceği, onun istek ve arzularını mümkün mertebe eksiksiz yerine getireceği, bu uğurda büyük fedakârlıklara katlanacağı muhak­kaktır. En büyük iltifatları, en nazik davranışları sevgiliye yönelteceği, istek ve arzularını sevgilinin istek ve arzularında eriteceği, adeta sevgilide fâni olacağı bilinmektedir. Bu, onu “candan içre” kabul etmenin tabiî neticesi­dir. Hz. Peygamber’e “Anam-babam sana fedâ olsun ya Resûlallah!” diye hitab eden sahâbîler,“0nun ayağına bir dikenin batmasına bile râzı olmam.” diyen idamlık Müslüman;“Sen sağ olduktan sonra hiç bir felaketin önemi yok.” diyen, eşini ve çocuklarını kaybetmiş Müslüman Hanım, hemen her olay ve fırsatta her şeyden önce Hz. Peygamber’in nasıl olduğunu merak edip soran, daima onu kollayan öteki mü’minler, hep bu “candan içre sevgi” gerçeğini yaşamış ve yansıtmışlardır. Bu yüzden de ümmetin has tabakasını, üstün neslini teşkil etmişlerdir.

Sevgilinin sevmediklerine, istemediklerine karşı ilgi duymamak da “candan içre sevginin” tabiî bir neticesidir. Ümmet olmanın ikinci gereği, Hz. Peygamber’e ve O’nun nezih yaşayışı olan sünnetine ters düşenlere itibar etme­mek; sünnet dışı uygulamalar, bid’at ve hurâfelere ne pahasına olursa olsun, karşı çıkmak; sevgilinin yolundan asla ayrılmamaktır. Çünkü Sünnet’in tam zıddı, bid’attır. Bid’at da sapıklık sebebidir.

Öte yandan unutulmamalıdır ki, sevginin tabii neticesi saygıdır. Saygısızlık ihtimali, seven için en büyük ve sürekli kaygıdır. Seven, sev­diğinin hükmüne ta baştan razıdır. Nitekim Allah Teâlâ Kur’ân-ı Kerim’de mü’minleri bu konuda şöyle uyarmıştır:

“Hayır, Rabbine and olsun ki, aralarında çekiştikleri şeylerde seni hakem ta­yin edip, sonra senin verdiğin hükmü, içlerinde bir sıkıntı duymadan tamamen kabul etmedikçe inanmış olmazlar.”[5]

“Allah ve Peygamber’i bir şeye hükmettiği zaman, inanan erkek ve kadına artık işlerinde başka yolu seçme hakkı yoktur. Allah’a ve Peygamber’e başkaldıran hiç şüphesiz apaçık bir şekilde sapmış olur.”[6]

“Peygamber’in çağrısını, kendi aranızda birbirinizi çağırdığınız gibi tutma­yın. Allah, içinizden sıvışıp gidenleri şüphesiz bilir. O’nun buyruğuna aykırı hareket edenler, başlarına bir belânın gelmesinden veya can yakıcı bir azaba uğ­ramaktan sakınsınlar.”[7]

Ne tembellik ne de daha iyi Müslüman olma arzusu onun sünnetin­den, emrinden ayrılmaya ya da ileri gitmeye sebep teşkil etmeyecektir. Zira ölçü, onun getirip tebliğ ettiklerine gönülden “evet” demek, onun tavsiyeleriyle yetinmektir. Ötesi, rızasızlıktır, sevgiye ters düşmektir.

Sevgilinin sevdiklerini sevmek, sevmediklerini sevmemek sevenin değişmeyen karakteridir. Ümmet de bu noktada Hz. Peygamber’i izleye­cektir. O’nun sevdiklerini sevecek, onun sevmediklerini de, kim ve ne olursa olsun, sevmeyecektir. Ebû Eyyûb el-Ensarî misali “Senin sevmedi­ğini ben de sevmem ya Rasûlallah!”diyecektir.

Seven, sevdiğinin gözettiklerini de bakıp gözetecek, onların dertle­riyle ilgilenecektir. Hz. Peygamber ümmetine düşkündü. O halde Müslümanlar da birbirlerini görüp gözetecekler. Nerede olursa olsun, Müslümanların dertlerini kendilerine dert edineceklerdir. Çünkü onu candan içre sevmenin unutulmaması gereken pek tabii neticesi mü’minlerle dostça ilgilenmek, başkalarını onlara tercih etmemektir. 

Hz. Peygamber’i candan içre sevmek, onun, ümmeti için alamet-i fa­rika olarak bildirdiği konulara sahip çıkmayı, başka ümmetlere benze­memeyi de gerektirir. Bu noktada verilecek tavizler, gönül yurdunu ya­bancılara gümrüksüz açmak anlamına gelir. Bu da mü’mini temel vas­fından, ana özelliğinden uzaklaştırır. Şu İlahî ikazlar bu açıdan bambaşka bir önem arz etmektedir:

“Ey mü’minler, kitap verilenlerden herhangi bir gruba uyarsanız, imanı­nızdan sonra sizi döndürüp kâfir yaparlar.”[8]

“Ey mü’minler, eğer kâfirlere itaat ederseniz, sizi arkanıza (küfre) çevirir­ler. O zaman büsbütün kaybedersiniz.”[9]

Hz. Peygamber’i sevenleri sevmek, ona şu ve bu şekilde yan bakan­ları, karşı çıkanları asla tasvip etmemek, düşman bilmek de ümmet ol­manın bir başka gereğidir.“Allah’a ve âhiret gününe inanan bir milletin; babaları, oğulları, kardeşleri yahut akrabaları da olsa, Allah’a ve Rasûlü’ne düş­man olanlarla dostluk ettiğini görmezsin…”[10] âyeti sevgileri çalınmış Müslüman gönülleri, asıl bulunmaları gereken çizgiye çağırmaktadır.

Onun huzurunda sesini yükseltmemek, talimatını gereksiz yorum­lara tâbi tutup saptırmamak, güzel adı anıldıkça salât ü selâm okumak, sürekli olarak, onu candan seven birinin dikkat ve nezaketi içinde bu­lunmak, ümmet olmanın ya da candan içre bir sevgi ile O’na bağlı kal­manın yaygın ve günlük tezahürleridir. Demek ki, hadisimizde dile geti­rilen sevgi, şairin dediği gibi “bir kuru ifade değil”, hayatı sevgilinin sün­netiyle renklendirmek, bereketlendirmek demektir. Bu da, günümüz Müslümanları için hiç şüphesiz hem en büyük görev hem de en büyük şereftir. Çünkü Allah’a kul olmak, ona ümmet olmakla mümkündür.